اگر به تازگی در دنیای گسترده وب قدم گذاشته‌اید، احتمالاً مفاهیمی همچون فضای دیسک و پهنای باند (bandwidth) هاست در مشخصات بسته میزبانی شما برایتان گنجانده شده و این ممکن است به نظر برسد که در یک جهان پیچیده قرار گرفته‌اید. اما نگران نباشید، در این مقاله به طور جامع در مورد مفهوم پهنای باند سایت صحبت می‌کنیم و سعی خواهیم کرد این ابهامات را برطرف کنیم.
پهنای باند چیه و چه کاربردی دارد؟
آیا سرعت و پهنای باند یکسان هستند؟ وقتی اظهار می‌شود که پهنای باند افزایش یافته یا کاهش یافته است، به چه معناست؟ آیا ترافیک و پهنای باند تفاوت دارند؟ برای توضیح مفهوم پهنای باند به زبان ساده، می‌توان گفت که این اصطلاح به حداکثر میزان انتقال داده‌ها در یک شبکه اشاره دارد. اما این به چه معناست؟ در این نوشتار، تمام جوانب مرتبط با پهنای باند را بررسی خواهیم کرد تا به شما کمک کنیم تفاوت آن با سرعت را درک کنید و انتخاب بهتری برای میزبانی وب‌سایت خود داشته باشید.
پهنای باند
در دنیای اینترنت، همه داده‌ها به صورت باینری، یعنی با استفاده از کدهای صفر و یک، از یک نقطه به نقطه دیگر منتقل می‌شوند. حالا فرض کنید یک بازه زمانی مشخص، مانند یک دقیقه، را در نظر بگیرید. بیشترین حجم اطلاعات باینری که در این مدت زمانی می‌تواند از یک نقطه به نقطه دیگر منتقل شود، به آن پهنای باند گفته می‌شود. این مفهوم نه تنها نشان‌دهنده حجم انتقال داده‌ها است بلکه به عنوان نمایانگری از قدرت و کیفیت شبکه عمل می‌کند.
حالا با یک مثال ساده بیشتر این مفهوم را توضیح دهیم. فرض کنید یک شلنگ در دست دارید که یک سر آن به یک شیر آب وصل شده است. حالا فرض کنید که شیر آب را تا نیمه باز کرده‌اید، در این صورت، مقداری از آب از شلنگ خارج می‌شود. حالا اگر شیر آب را بیشتر باز کنید، متوجه خواهید شد که حجم آب خروجی از شلنگ افزایش یافته است. این افزایش تا زمانی ادامه خواهد داشت که شیر قابلیت بازشدن بیشتری داشته باشد. به این ترتیب، می‌توانید حجم آب خارجی را افزایش داده و زمانی که شیر به حداکثر بازشدن خود رسیده باشد، به پهنای باند نهایی دست یافته‌اید که همان حداکثر توانایی انتقال داده در یک بازه زمانی مشخص است.
طرز کار پهنای باند
هر چه پهنای باند بیشتر باشد، داده‌های بیشتری می‌توانند در یک زمان منتقل و دریافت شوند. توجه داشته باشید که ما هیچ صحبتی از سرعت نکرده‌ایم! به‌طور معمول، پهنای باند براساس تعداد حجم اطلاعاتی که می‌توانند در یک ثانیه منتقل شوند اندازه‌گیری می‌شود.
برای درکِ ساده‌تر مفهوم پهنای باند، می‌توانید آن را به‌صورت یک بزرگراه در نظر بگیرید. خودروها در این بزرگراه با سرعت ثابت در حال تردد هستند. واضح است که هر چه تعداد خطوط این بزرگراه بیشتر باشد، به‌همان اندازه تعداد بیشتری از خودروها می‌توانند در آن حرکت داشته باشند. به‌عنوان نمونه اگر بخواهیم 5 خودرو را در این بزرگراه حرکت دهیم، بدیهی است که انجام این کار اگر این بزرگراه فقط 1 خط داشته باشد، 5 برابر زمانی که 5 خط در آن قرار گرفته باشد به‌طور خواهد انجامید.
حالا بیایید این موضوع را با یک مثالِ داده‌ای بیشتر توضیح دهیم. فرض کنید که هر 1 مگابیت در ثانیه معادل با 1 خط بزرگراهی است. بنابراین اگر قصد داشته باشید تا یک تصویر با حجم 5 مگابایت را با استفاده از یک جاده‌ی یک خطه دانلود کنید، به زمانی در حدود 45 ثانیه نیاز خواهید داشت. اما دانلود همین تصویر در یک بزرگراه 5 باندی، تنها 8 ثانیه از شما زمان خواهد گرفت. این تصویر بیانگر همین موضوع است.
پهنای باند مهم است چرا؟
اگر تعداد باندهای اتوبان افزایش یابد، ترافیک کمتر و سرعت حرکت ماشین‌ها بیشتر خواهد بود. حال اگر این ماشین‌ها داده‌هایی را بین سرور و وب‌سایت شما انتقال دهند، چه اتفاقی می‌افتد؟
محتوای سایت شما با سرعت بالاتری به کاربران نمایش داده می‌شود و درخواست‌های مخاطب با سرعت بالاتری به سرورها ارسال می‌شود.
با این تفاسیر:
پهنای باند هاست میزان ظرفیت داده‌ای است که می‌تواند بین سایت، کاربران آن و سرورها منتقل شود. در واقع، میزان پهنای باند تعیین کننده است که وب‌سایت شما چه سرعتی می‌تواند محتوا را در زمان پرترافیک به بازدیدکنندگان ارائه دهد.
اگر پهنای باند کم باشد، دسترسی به سایت در هنگام ترافیک سنگین دشوار می‌شود و کاربران باید برای اجرای درخواست‌هایشان مدت زمان زیادی منتظر بمانند؛ به عبارت دیگر، هرچه پهنای باند بیشتر باشد، درخواست‌ها بدون هیچ مشکلی و با سرعت بالاتری اجرا و پردازش می‌شوند.
به عنوان مثال، در مورد اینترنت پرسرعت، استفاده از خدمات ارائه شده توسط مدل‌های DSL، مودم کابلی یا اتصالات رادیویی عموماً پهنای باند بیشتری نسبت به زمانی که از اتصال شماره گیری استفاده می‌کنید، ارائه می‌شود. هر چه پهنای باند بیشتری داشته باشید، می‌توانید داده‌های بیشتری را در یک زمان معین از طریق اینترنت منتقل کنید و نتیجتاً به سرعت اتصال بیشتری دست یابید.
انواع پهنای باند
در واقعیت، پهنای باند را می‌توان بر اساس تخصیص یا اشتراک آن به چندین نوع تقسیم کرد. این دو نوع اصلی به صورت زیر هستند:
1.پهنای باند اختصاصی (Dedicated Bandwidth)
- – تمام پهنای باند به یک کاربر یا یک سرویس خاص اختصاص داده می‌شود.
- – این نوع پهنای باند معمولاً برای نیازهای اختصاصی یا برنامه‌هایی که به حجم بالای داده و سرعت ثابت نیاز دارند، استفاده می‌شود.
- – احتمال قطعی پهنای باند بسیار بالاست و تغییرات در سرعت کاهش یافته نخواهد شد.
- – این گزینه معمولاً گزینه گران‌تری است، اما ارائه کیفیت و پایداری بیشتری دارد.
2.پهنای باند اشتراکی (Shared Bandwidth)
- – پهنای باند بین چندین کاربر یا دستگاه تقسیم می‌شود.
- – این نوع پهنای باند معمولاً برای استفاده‌های کمتر یا محیط‌هایی که نیاز به پهنای باند ثابت ندارند، مناسب است.
- – سرعت انتقال داده ممکن است در زمان‌های ترافیک زیاد کاهش یابد؛ زیرا پهنای باند بین کاربران تقسیم می‌شود.
- – این گزینه معمولاً هزینه کمتری دارد، اما قابلیت پیش‌بینی سرعت دقیق‌تری ندارد.
هر کدام از این گزینه‌ها مزایا و معایب خود را دارند و بر اساس نیازها و استفاده مدنظر، انتخاب می‌شوند.
تفاوت سرعت و پهنای باند
حالا که به این توضیحات پرداخته‌ایم، اینجا یک توضیح کلی داریم:
پهنای باند به میزان داده‌هایی اشاره دارد که می‌توان در یک زمان مشخص (معمولاً یک ثانیه) از یک نقطه به نقطه دیگر انتقال داد. این میزان به صورت اندازه‌گیری در واحد داده (بیت یا بایت) در زمان مشخص انجام می‌شود. این مفهوم مانند عریف اولیه شما است که از زمان در دیدگاه یک ثانیه استفاده می‌کند.
با این توضیحات، می‌توانید درک کنید که حتی اگر پهنای باند شما ثابت بماند، سرعت انتقال داده ممکن است کاهش یابد، به خصوص زمانی که تعداد داده‌ها زیاد شده و سرعت انتقال درخواست‌ها کاهش یافته باشد. این مفهوم همواره در ذهن نگه داشته شود تا اشتباهی در تفسیر این دو مفهوم ایجاد نشود.
تفاوت فضا و پهنای باند
تشبیه به فلش مموری بسیار خوبی است تا مفاهیم مختلف میزبانی وب را درک کنیم. در این مثال:
فضای هاست (Disk Space)
- – همانند فضای یک فلش مموری که فایل‌ها و داده‌ها را در خود نگهداری می‌کند، فضای هاست به میزان دیسک فیزیکی موجود در سرور یا دستگاه میزبانی اشاره دارد.
- – بنابراین، اگر شما فضای هاست بیشتری داشته باشید، می‌توانید حجم بیشتری از فایل‌ها و داده‌های وب‌سایت خود را در آن ذخیره کنید.
سرعت هاست (Hosting Speed)
- – مطابق با مثال فلش مموری که توانایی انتقال داده با سرعت بالا را دارد، سرعت هاست نشان‌دهنده قدرت پردازش و سرعت انتقال داده در سرور میزبانی می‌باشد.
- – اگر سرعت هاست بالاتر باشد، وب‌سایت شما با سرعت بیشتری به کاربران ارائه می‌شود و زمان لود صفحات بهبود می‌یابد.
پهنای باند (Bandwidth)
- – مانند قابلیت یک فلش مموری برای انتقال داده با سرعت، پهنای باند در میزبانی وب به مقدار داده انتقالی در یک دوره زمانی خاص اشاره دارد.
- – اگر پهنای باند بالاتر باشد، میزبانی وب می‌تواند داده‌ها را با سرعت بیشتری به وب‌سایت و از آن به کاربران انتقال دهد.
ترافیک (Traffic)
- – ترافیک به حجم داده‌هایی اشاره دارد که از وب‌سایت شما به کاربران ارسال می‌شود یا از کاربران به وب‌سایت شما منتقل می‌شود.
- – اگر ترافیک بیشتری داشته باشید، به معنای ارسال یا دریافت حجم بیشتری از داده‌ها می‌باشد که نیاز به پهنای باند بیشتر و احتمالاً فضای هاست بیشتری دارد.
این تفاوت‌ها نقش مهمی در انتخاب یک سرویس میزبانی وب مناسب برای نیازهای خاص وب‌سایت شما ایفا می‌کنند.
پهنای باند نامحدود!
درست است که اصطلاح “نامحدود” در زمینه‌ی میزبانی وب بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما همواره باید به دقت به توضیحات و شرایط این پکیج‌ها نگاه کنیم. در بسیاری از موارد، ادعای نامحدود ممکن است با محدودیت‌هایی همراه باشد که می‌تواند بر استفاده‌ی واقعی از پهنای باند تأثیر بگذارد. برخی از نکات مهم در این زمینه عبارتند از:
محدودیت‌های مخفی
– برخی از ارائه‌دهندگان ممکن است در شرایط کوچکتر یا در جزئیات قرارداد، محدودیت‌ها و شرایط خاصی را مشخص کنند که ممکن است اثر مستقیم بر پهنای باند نامحدود داشته باشند.
مصرف منابع سرور
– در برخی موارد، شرکت‌ها ممکن است استفاده از منابع سرور (مثل CPU یا RAM) را محدود کنند و این محدودیت‌ها می‌توانند بر پرفورمنس وب‌سایت شما تأثیر بگذارند.
استفاده متناسب
– برخی از ارائه‌دهندگان ممکن است در صورت استفاده غیرمتناسب و یا بالاتر از حد مشخص، اقدام به اعمال محدودیت‌ها یا ارتقاء پکیج نمایند.
تأثیر ترافیک و منابع
– در برخی موارد، پهنای باند ممکن است به مقداری از ترافیک یا استفاده از منابع (مثل تعداد پرس‌وجوهای دیتابیس) مرتبط باشد و از این روی، بی‌نهایت نباشد.
استفاده منصفانه
– برخی شرکت‌ها ممکن است در قرارداد یا قوانین خود، استفاده “منصفانه” از پهنای باند را مطرح کنند و در صورت مصرف غیرمنصفانه، اقدام به محدود کردن اقدام کنند.
همچنین باید به دقت نقد و بررسی مشتریان فعلی یا سابق این ارائه‌دهندگان را بررسی کرد تا بهترین تصمیم را برای نیازهای خود انتخاب کنید.
از کجا بفهمم چقد پهنای باند مورد نیاز سایتم هست؟
تشکر از اطلاعات مفیدی که ارائه دادید. حالا بیایید به تفصیل فرآیند محاسبه پهنای باند مورد نیاز را بررسی کنیم.
میانگین اندازه صفحات
ابتدا باید میانگین اندازه صفحات وب‌سایت خود را محاسبه کنید. برای این کار، از المان‌های مختلف صفحات خود مثل تصاویر، متن، اسکریپت‌ها و غیره استفاده کنید. سپس مجموع حجم این المان‌ها را بر تعداد کل صفحات محاسبه کنید.
میانگین اندازه فایل‌ها
حالا میانگین اندازه فایل‌هایی که برای بارگذاری در صفحات استفاده می‌کنید را محاسبه کنید. این شامل تمامی فایل‌های موجود در وب‌سایت شما می‌شود. مجموع حجم تمام فایل‌ها را بر تعداد کل فایل‌ها تقسیم کنید.
اندازه صفحات وب‌سایت
از ابزارهای آنلاین مانند GTmetrix یا Pingdom استفاده کنید تا اندازه فیزیکی صفحات وب‌سایت خود را اندازه بگیرید. این اطلاعات ممکن است به شما کمک کند تا از نقاط ضعف یا بهینه‌سازی‌های ممکن در صفحات خود آگاه شوید.
میانگین بازدید از صفحه
میانگین تعداد صفحاتی که هر بازدیدکننده از وب‌سایت شما مشاهده می‌کند را محاسبه کنید.
میانگین بازدیدکنندگان روزانه
تعداد کل بازدیدکنندگان ماهانه را به تعداد روزهای ماه تقسیم کنید تا میانگین بازدیدکنندگان روزانه بدست آید.
نرخ بازدید از صفحه
با استفاده از آمارهای موجود در گام ۴ و گام ۵، نرخ بازدید از صفحه را محاسبه کنید.
میانگین بازدیدکنندگان ماهانه وب‌سایت
تعداد کل بازدیدکنندگان ماهانه را محاسبه کنید.
محاسبه مقدار موردنیاز پهنای باند
حالا از فرمول زیر برای محاسبه پهنای باند مورد نیاز استفاده کنید:
\[ پهنای باند مورد نیاز = [(میانگین بازدید از صفحه \times میانگین اندازه صفحه \times میانگین بازدیدکنندگان روزانه) + (میانگین دانلود در روز \times میانگین اندازه فایل) ] \times 30 \]
نکته حرفه‌ای
اگر متوجه می‌شوید که ترافیک به‌طور ناگهانی افزایش می‌یابد، می‌توانید نتیجه حاصل از این فرمول را در ۱.۵ یا ۲ ضرب کنید تا پهنای باند موردنیازتان را دقیق‌تر حساب کنید.
اندازه‌گیری و ارتقاء
حالا که پهنای باند مورد نیاز را محاسبه کردید، مطمئن شوید که هاستینگ خود این مقدار را پشتیبانی می‌کند. در صورت لزوم، ممکن است نیاز به ارتقاء پلن هاستینگ خود داشته باشید.
در میزبان پک تمام پلن ها روی نامحدود ست شدن. نگران نباشید:)
سوالات متداول
1.پهنای باند همان سرعت است؟
– نه، پهنای باند و سرعت اینترنت دو ویژگی مختلف هستند. پهنای باند به حجم داده‌هایی اشاره دارد که می‌تواند از یک نقطه به نقطه دیگر انتقال یابد، در حالی که سرعت به میزان زمانی که این انتقال انجام می‌شود اشاره دارد. بنابراین، افزایش پهنای باند می‌تواند تأثیر مستقیمی بر سرعت داشته باشد.
۲.در انتخاب هاست، چه عواملی را باید مدنظر قرار دهیم؟
– فضای هارد دیسک، نوع و میزان آن، محل قرارگیری سرور، پهنای باند، RAM و CPU از جمله عوامل مهمی هستند که در انتخاب هاست باید آنها را در نظر گرفت.
۳.چه عواملی در انتخاب پهنای باند هاست مؤثرند؟
– تعداد کاربران و نوع استفاده آنان از وب‌سایت، بودجه در نظر گرفته‌شده برای انتخاب هاست، نوع محتوا و خدمات میزبانی نیز از جمله عوامل مؤثر در انتخاب پهنای باند هاست هستند.
۴.آیا می‌توان پهنای باند استفاده‌شده هاست را اندازه‌گیری کرد؟
– بله، با استفاده از کنترل‌پنل‌های معروف مانند سی پنل و دایرکت ادمین، می‌توانید میزان پهنای باند مصرف‌شده هاست خود را اندازه‌گیری کنید.
۵.تفاوت بین سرور و هاست چیست؟
– سرورها کامپیوترهایی هستند که همیشه‌روشن هستند و به اینترنت دسترسی دارند. هاست‌ها به تقسیم‌بندی کوچک‌ترین قسمت‌های یک سرور اشاره دارند که هرکدام می‌توانند به عنوان یک هاست مستقل عمل کنند.
آیا هاست با پهنای باند نامحدود واقعیت دارد؟
– در دنیای واقعی، مفهوم پهنای باند نامحدود به معنای استفاده نامحدود در تمام زمان‌ها نیست. بلکه به استفاده بیشتر از حجم مشخص شده در پلن هاستینگ اشاره دارد. از این نظر، پهنای باند ممکن است به صورت نامحدود به نظر بیاید اما در واقعیت به محدودیت‌هایی خواهد خورد.